فروردین ماه امسال بود که بعد از اتمام زمان ثبت‌نام متقاضیان یارانه، زمزمه‌های حذف یارانه برخی از دهک درآمدی به گوش رسید. در آن زمان دولت اعلام کرد صرفا در اردیبهشت ماه یارانه نقدی را به تمامی افراد پرداخت خواهد کرد و بعد از آن کار شناسایی افراد پردرآمد و حذف یارانه آنان را آغاز می‌کند. وزیر اقتصاد نیز در همان روزها از شناسایی حداقل ۱۰ میلیون ثروتمند سخن گفت، اما به دلایلی نامعلوم که تاکنون نیز اعلام نشده است، پرداخت یارانه نقدی به تمامی افراد ثبت‌نام کننده تا به امروز ادامه پیدا کرد.

اما این روزها بسیاری از اقتصاددانان کشورمان به اعتراض و انتقاد گشترده از سیاست‌های اقتصادی دولت یازدهم در پرداخت یارانه نقدی به تمامی ده‌ها مشغول شده‌اند چرا که کسری بودجه را ناشی از اجرای نادرست فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها می‌دانند.

این مردان اقتصادی می‌گویند دولت یازدهم پیش از این احمدی‌نژاد رئیس جمهور دولت پیشین را به دلیل سیاست‌های نادرست در روش اجرای هدفمندی و پرداخت پول نقد به عنوان یارانه به مردم کشور به باد انتقاد می‌گرفت اما اکنون خود در حال ادامه دادن همان راه نادرست است.

اما دلیل به تعویق افتادن حذف یارانه پردرآمدها چیست؟ آن هم زمانی که دولت از نظر قانونی و مطابق قانون بودجه ۹۳، ملزم به حذف یارانه ثروتمندان است.

در اوایل امسال بعد از پایان زمان ثبت‌نام یارانه نقدی مشخص شد با وجود تبلیغات فراوان دولت یازدهم و ایجاد کمپین‌های انصراف از دریافت یارانه، تنها دو میلیون و ۴۰۰ هزار نفر از دریافت یارانه نقدی انصراف دادند که حدود ۷ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر کمتر از میزان پیش‌بینی شده بود.

این درحالی است که علی طیب‌نیا، وزیر اقتصاد در صحن علنی مجلس گفته بود: خوشبختانه نزدیک ۱۰ میلیون نفر از افراد پردرآمد جامعه توسط دولت شناسایی شده‌اند و اطلاعات مهمی درباره درآمد آنها وجود دارد که اگر ثبت‌نام کنند زمینه حذف این افراد وجود دارد.

اما نوبخت، سخنگوی دولت در توضیحاتی به غربالگری یا همان راستی‌آزمایی اشاره و تأکید کرد: قطعاً پرداخت یارانه به تمام کسانی که ثبت‌نام کرده‌اند، ادامه می‌یابد و ما هم به تدریج وظایف قانونی خود را انجام می‌دهیم و اگر اطلاعات خلافی ثبت شده باشد به آن رسیدگی می‌کنیم و در این راستا به نحوی عمل می‌کنیم که حق کسی ضایع نشود.

بدین ترتیب با حسابی سرانگشتی مشخص ‌شد از این پس ماهیانه مبلغ ۳۰۰ میلیارد تومان به جیب کسانی ریخته می‌شود که اساسا نیازی به این مبلغ اندک ماهیانه ندارند. مبلغی اندک با روی هم گذاشتن آن می‌تواند بخش عمده‌ای از مشکلات بخش تولید و صنعت ما را به راحتی برطرف کند.

یکی از ترفندهای دولت در فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها افزایش قیمت حامل‌های انرژی بود در حالی که با توجه به گزارشات سه ماهه اول سال جاری، در حالتی خوشبینانه در انتهای سال تنها حدود ۴۰ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان از این طریق محقق می‌شود و حدود ۷۲۰۰ میلیارد تومان از میزان پیش‌بینی اولیه در دریافت درآمد از هدفمند کردن یارانه‌ها کسری وجود دارد.

به این ترتیب سهم تولید که در ابتدا ۱۰ هزار میلیارد تومان بود، بعد از مشخص شدن تعداد انصرافی‌ها به ۵۴۰۰ میلیارد تومان کاهش یافت و بعدها باز هم کمتر کمتر شد و طبق گزارشات مجلس به ۴۱۰۰ میلیارد تومان رسید. سهمی که هنوز هم محقق نشده است و به نظر هم نمی‌رسد به این زودی تحقق پیدا کند.

قانون هدفمندسازی یارانه‌ها در زمستان ۱۳۸۷ به صورت لایحه‌ای از سوی دولت به مجلس ارائه شد و بررسی آن نزدیک به یک سال به طول انجامید. تا اینکه بالاخره فاز اول آن ۲۸ آذرماه سال ۱۳۸۹ توسط دولت دهم کلید خورد.

بر اساس آنچه که در ابلاغ سیاست‌های اصل ۴۴ قانون اساسی توسط مقام معظم رهبری محور و اساس تحول اقتصادی در کشور قرار گرفت، اولویت دادن پرداخت به بخش تولید برای رشد پایدار اقتصادی کشور بود.

بر همین اساس، دولت موظف شد تا ۵۰ درصد از درآمد خود را در اثر افزایش قیمت‌های حامل انرژی به صورت یارانه نقدی به مردم پرداخت کند، ۲۰ درصد دیگر در زیرساخت‌ها هزینه شود و ۳۰ درصد باقی مانده را صرف تولید و صنعت کند. اما پس از گذشت ۳ سال از اجرای این قانون و ورود به فاز دوم اجرای آن تنها رویکردی که در این قانون دیده شده است، پرداخت یارانه نقدی به مردم بود و ۵۰ درصد مابقی مغفول باقی ماند. روندی که در اجرای فاز دوم هدفمندسازی یارانه‌ها نیز مورد توجه قرار نگرفت و سیاست اشتباه دولت دهم در دولت یازدهم نیز پیش گرفته شد.

سیاستی که با سخنان انتخاباتی آقای روحانی که همواره تاکید می‌کرد هدفمندی یارانه‌ها نه تنها موجب ضعف تولید نمی‌شود، بلکه به رونق صنعت در کشور هم می‌انجامد و کسری‌ها در این میان با پرداخت ۳۰ درصد سهم تولید حل خواهد شد، هم خوانی نداشت.

به نظر می‌رسد تنها فایده‌ای که هدفمندسازی یارانه‌ها در این دولت در پی خواهد داشت در صورت کفایت تامین هزینه پرداخت یارانه نقدی به تمامی ثبت‌نام کنندگان از جمله ثروتمندان و بی‌نیازان است و دیگر نباید انتظار فراهم شدن شرایط پرداخت سهم تولید با رقمی نامعلوم، سهم درمان با رقم ۴۸۰۰ میلیارد تومان، سهم بیمه کارگری با مبلغ ۲۰۰۰ میلیارد تومان و سایر هزینه‌هایی که در این قانون تعیین شده بود را داشت.

موضوعی که در دولت دهم حاد شد و این دولت برای تامین یارانه مردم ناچار شد علاوه بر منابعی که از درآمد حاصل از افزایش قیمت حامل‌های انرژی به دست می‌آورد، کلی وجوه از روش‌های دیگر از جمله استقراض از بانک مرکزی یا حذف اعتبار طرح های عمرانی تامین کرده و ماهانه به حساب‌های مردم واریز کند.

در صورتی که اگر در همان ابتدای امر دولت یازدهم در اقدامی شجاعانه دست به حذف همان ۱۰ میلیون نفری که در ابتدا اعلام کرده بود بزند، تا پایان سال رقمی حدود ۴۰۰۰ میلیارد تومان حاصل می‌شود که می‌تواند حداقل سهم تولید از هدفمندی یارانه‌ها را پوشش داده و برخی از مشکلات تولیدکنندگان و صنعت‌گران کشور را مرتفع سازد.

طبیعتا اکنون که بیش از سه ماه از آغاز سال می‌گذرد برای تحقق همین رقم تا پایان سال احتباج به حذف تعداد بیشتری از یارانه‌بگیران است. تعدادی که با تعلل دولت هر روز بر رقم آن‌ها افزوده می‌شود و کار را برای روحانی سخت‌تر می‌کند.

رئیس سازمان هدفمندی یارانه‌ها: هنوز مراحل حذف آغاز نشده و تمام ثبت‌نام کنندگان یارانه دریافت می‌کنند

البته در این ماه شایعاتی نیز در فضای رسانه‌های مکتوب و غیرمکتوب کشور منتشر شد که خبر از عدم پرداخت یارانه خرداد ماه به گروهی از ثبت‌نام کنندگان خبر می‌داد. خبری که توسط اکبر ایزدی، رئیس سازمان هدفمندی یارانه‌ها تکذیب شد و وی در پاسخ به این سوال که با توجه به اینکه گروهی از مردم اعلام کردند که یارانه خردادماه را دریافت نکرده‌اند، آیا این گروه در راستی‌آزمایی دولت از فهرست یارانه‌بگیران حذف شده‌اند؟، اظهار داشت: امکان ندارد که ثبت‌نام کنندگان یارانه در فاز دوم هدفمندی، یارانه را دریافت نکرده باشند.

مدیرعامل سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها افزود: هر کسی که در فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها ثبت نام کرده، یارانه‌های خرداد و اردیبهشت ماه را دریافت کرده است.

وی با تأکید براینکه کسانی که در ماه قبل یارانه دریافت کردند کماکان یارانه خواهند گرفت، ادامه داد: هنوز مراحل حذف آغاز نشده و تمام ثبت‌نام کنندگان یارانه دریافت می‌کنند.

ایزدی تصریح کرد: مطمئن باشید مراحل حذف آغاز نشده و ما فعلاً در حال انجام کارهای مربوط به بانک‌های اطلاعاتی‌مان هستیم.

این سخنان مدیر عامل سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها نشان داد تا این لحظه هیچ اقدامی در دولت یازدهم برای شناسایی پردرآمدها و حذف این افراد از فهرست یارانه‌بگیران انجام نشده است و این ثروتمندان هم پای دیگر افراد جامعه کماکان ماهیانه مبلغ ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان دریافت خواهند کرد.

تاجگردون: دولت باید از آخر خردادماه تفکیک بین غنی و فقیر و به عبارتی نیازمند و غیرنیازمند را برای پرداخت یارانه نقدی عملیاتی کند

رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی گفت که دولت باید از ابتدای تیرماه یارانه را تنها به نیازمندان پرداخت کند.

غلامرضا تاجگردون، اظهار کرد: با توجه به مصوبه مجلس در جریان بررسی بودجه ۹۳ در خصوص هدفمندی یارانه‌ها، دولت باید از آخر خردادماه تفکیک بین غنی و فقیر و به عبارتی نیازمند و غیرنیازمند را برای پرداخت یارانه نقدی عملیاتی کند.

وی افزود: دولت باید طیف افراد نیازمند دریافت یارانه را شناسایی کند تا یارانه نقدی تنها به این افراد اختصاص یابد.

نماینده مردم گچساران در مجلس ادامه داد: البته دولت گفته می‌خواهد نسبت به راستی‌آزمایی اطلاعات وصولی از مردم اقدام کند. در مرحله قبل مردم اطلاعات خود را ارائه کردند و حالا باید بررسی شود که اطلاعات ارائه شده درست است یا غلط.

تاجگردون در پایان گفت که سازمان هدفمندی یارانه‌ها باید تا آخر خردادماه نسبت به نهایی کردن این اطلاعات اقدام کند تا یارانه تنها به نیازمندان پرداخت شود.

پورابراهیمی: در آمد دولت هنوز کمتر از میزان یارانه نقدی است که به مردم پرداخت می‌کند

همچنین محمدرضا پورابراهیمی نائب رئیس کمیسیون اقتصاد مجلس شورای اسلامی با انتقاد از عملکرد دولت در اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه ها گفت: دولت فقط نسبت به سال گذشته از محل اجرای قانون هدفمندی تنها ۷۰۰۰ میلیارد تومان افزایش درآمد داشته است به عبارت دیگر در آمد دولت هنوز کمتر از میزان یارانه نقدی است که به مردم پرداخت می کند.

نماینده مردم کرمان در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه دولت باید هر چه سریع تر در آمد مبنا برای حذف خانوار ها از دریافت یارانه نقدی را اعلام کند گفت: در چند ماه اخیر عدم اقدام دولت برای حذف دهک های بالای در آمدی موجب شده که یارانه نقدی به خانوار هایی پرداخت شود که باید از دریافت یارانه نقدی حذف شوند.

آقای رئیس‌جمهور، تدبیری بیاندیشید

امید است دولت وقت هر چه زودتر تدبیری بیاندیشد تا بیش از این در گردآب حذف یا عدم حذف یارانه‌بگیران گرفتار نشود و به فکر ادامه حرکت چرخ‌های تولیدکنندگانی باشد که چند سالی است به دلیل افزایش هزینه‌ها مجبور به توقف تولید، تعدیل نیرو و در نهایت تعطیلی کارخانه‌های خود شده‌اند، در حالی که ثروتمندانی این سهم را هر ماهه در جیب خود می‌گذارند بدون آنکه اندک نیازی به آن داشته باشند.

منبع: خبرگزاری  دانشجو